Artık güvenilir olmasa da resmi verileri kullanacağız. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Mart ayı sonu Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranlarına ilişkin verilerine bakıyoruz.
Mart ayı yatırım araçlarının getirilerine bakıp tüketici enflasyonunu (reel olarak) çıkarırsak; En yüksek getiriyi yüzde 1,45 ile külçe altın sağladı. Döviz Korumalı Mevduat baskısı altında ABD Doları ve Euro yüzde 1,5 civarında değer kaybetti. Borsa Mart’ta yüzde 1,40 yükselse de İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın son günlerdeki durumu malum… BİST 100 endeksi geçtiğimiz ayda 5 bin 150 puandan 4 bin 400 puana geriledi.
Enflasyon yüzde 43,7 ve Merkez Bankası politika faizi yüzde 8,5 ( Eksi yüzde 35,2 reel faiz uyguluyoruz ki bu dünyada eşi benzeri olmayan bir durum. Bir ortamda yatırım aracı olarak mevduat faizini geçelim. Döviz kurlarını kontrol etmek için icat edilen ucube sistem; Döviz Korumalı Mevduat şimdilik yatırım dünyasına yön veriyor.
Ama maliyeti nedir derseniz; Döviz Korumalı Mevduat için devletin kasasından toplam 181,5 milyar lira çıktı. Bu yaklaşık 9 milyar dolar. Bu parayla ne yapılabilir derseniz: Binlerce kişiye istihdam sağlayacak 3 araba fabrikası, yine 3 Çanakkale köprüsü ve otoyolu, iki Atatürk Barajı ya da iki petrol ve petrokimya rafinerisi…
Ben de anlamıyorum, Türkiye bu kadar mı fakir, yoksa beceriksiz mi; Deprem bölgesinde vatandaşlarımız hala çadırlarda yaşıyor. 501 bin çadıra karşılık sadece 30 bin konteyner konut var. Bu 9 milyar dolar ile deprem bölgesi için mobilya ve nakliye ile birlikte 7,5 milyon konteyner satın alınabilir. Veya gerekli konut sayısının yarısı 250 bin civarında yapılabilir.
2023 ALTIN YILI OLACAK GİBİ…
Konumuzun özüne dönelim: Neden yükseliyor, daha da mı yükseliyor? Merkez bankaları neden bu kadar çok altın alıyor?
TÜİK verilerini bırakalım; En çok işlem gören yatırım araçlarından biri olan Cumhuriyet Altını ile devam edelim. 5 Mayıs prestijiyle fiyatını 9 bin 306 olarak alırsak son bir ayda nominal olarak (enflasyon hariç) yüzde 11,1 kazandı. Cumhuriyet Altını son 3 ayda yüzde 22,7, son bir yılda ise yüzde 54,5 değer kazandı.
Yılbaşından 5 Mayıs’a kadar olan dönemde gram altın yüzde 24,7, Cumhuriyet Altını ise yüzde 27,3 oranında değer kazandı. Borsa yılbaşından bu yana yüzde 20 değer kaybetti. Dolar bazında ons altın yüzde 11 değer kazandı.
TÜRKİYE’NİN ALTIN TALEBİ BEŞE SABİTLEDİ
Sadece merkez bankaları değil bireysel yatırımcıların da altın talebi inanılmaz seviyelere ulaştı. Tasarruf sahipleri, enflasyon ve belirsizliğe karşı altını güvenli liman olarak kabul ederek yatırımlarını artırıyor. Tasarruf sahiplerinin altın yatırımları tarihi seviyelere ulaştı.
Dünya Altın Kurulu verilerine göre 2023 yılının ilk üç ayında Türkiye’nin altın talebi geçen yılın aynı dönemine göre iki katından fazla arttı. Bir önceki çeyreğe göre altın talebinde yüzde 32’lik artış yaşandı.
İlk çeyrekte Türkiye’nin külçe ve madeni para cinsinden altın yatırımı ilk kez 50 tona ulaşarak rekor kırdı. Aynı dönemde küresel talep 302 ton iken, ilk çeyrekte küresel talebin altıda birini Türkiye tek başına gerçekleştirdi.
Türkiye’nin kuyumculuk amaçlı altın talebi ilk çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20 artarak 9 ton oldu (yatırım olarak kabul ediliyor). Çeyrek çeyreğe kıyasla yüzde 10’luk bir düşüş var ki bu da Şubat ayındaki büyük sarsıntıların etkisi.
MERKEZ BANKASI DA ALTIN STOKLAMASI YAPIYOR
Türkiye sadece bireysel yatırımcılarda değil, merkez bankalarının altın talebinde de öne çıkıyor. Merkez Bankası bu yılın ilk çeyreğinde 30 net altın aldı. Türkiye, ilk çeyrekte Singapur ve Çin’in ardından en çok altın alan üçüncü ülke oldu.
Ancak Ocak ve Şubat aylarındaki 45 tonluk alıma karşın Mart ayında 15 ton sattı. Merkez Bankası, Kasım 2021’den bu yana ilk kez altın satıyor. Rezervler uygun şekilde azaldığında elindeki altın stoklarına yöneldi ve satış eğilimi halen devam ediyor. Merkez Bankası, 3 Mart-28 Nisan arasındaki sekiz haftada 100 tonun üzerinde altın sattı.
2023 yılının ilk çeyreğinin prestijiyle Türkiye 572 ton ile en çok altın rezervine sahip 11. ülke konumunda. 8 bin 133 tonla ABD, 3 bin 354 tonla Almanya ve 2 bin 452 tonla İtalya dünyanın en yüksek altın rezervine sahip ülkeleri.
SON 5 YILDA EN ÇOK ALTIN ALAN 2. ÜLKEYİZ
2022’de en çok altın alan ülke 147,5 tonla Türkiye oldu. Bizi 62 tonla Çin, 45 tonla Mısır izledi. Son 5 yılda en çok altını 460 tonla Rusya aldı. Rusya’nın ardından 340 tonla Türkiye geliyor. İlk beşte 238 tonla Çin, 161 tonla Hindistan ve 127 tonla Kazakistan yer alıyor.
Merkez bankalarının yoğun altın alımlarının temel nedeni, artan küresel belirsizlik ve çatışmalar, doların rezerv para birimi olarak zayıflaması ve merkez bankalarının rezervlerinde çeşitlendirme ihtiyacı.
Kaynak: Dünya Altın KuruluALTIN FİYATLARI DAHA NE KADAR YÜKSELEBİLİR?
Peki altın fiyatları neden yükseliyor, ne olacak? Artmaya devam edecek mi? Karşılaması kolaydır; Talep böyle olduğu sürece, evet…
Altın fiyatlarının son günlerdeki seyrine kısaca göz atalım: 2023’te altın, şeker (yüzde 35 artış) ve gümüşten (yüzde 15) sonra en çok artan üçüncü emtia oldu.
Haftaya kritik eşik olan 2.000$’ın altında başlayan ons altın, 2.085$’a kadar tırmandıktan sonra haftayı 2.024$’dan kapattı. Kısacası Mart ayından bu yana 2 bin dolar civarında seyreden ve 2.010 doların üzerinde kapattığı birkaç gün olan altın, geçtiğimiz hafta yaşanan sert dalgalanmalara rağmen güçlü bir performans sergiledi. Altının dayanak noktası 2.012$ ve 20.25$ ve direnç seviyeleri 2.071$, 2.084$ ve 2.100$.
Altın neden yükseliyor?
Altın, tarihsel olarak enflasyona karşı bir önlem, denizler dalgalandığında güvenli bir liman ve yatırım varlıklarını çeşitlendirmenin bir yolu olarak görülmüştür. Dünyada altına talep oluşturacak birçok faktör var; Ukrayna savaşı, Üçüncü Dünya Savaşı olasılığı, yüksek enflasyon ortamı, banka iflaslarının işaret ettiği büyük bir mali krizin belirsizliği, borsalarda keskin düşüş beklentisi, dünya ekonomisinde önemli bir sakinleşme olasılığı, vesaire.
UZUN VADEDE 2.500 DOLARDAN FAZLA BEKLEYEN İNSANLAR VAR
Altını portföylerde tutmayı artan belirsiz risklere karşı mükemmel bir savunma olarak gören çok sayıda uzman, şu anda altında zirveyi görmediğimizi savunuyor ve “Jeopolitik gerilim, enflasyon ve belirsizlik nedeniyle altın fiyatları yükselmeye devam edebilir” diyor. Uzun vadede zirve 2.000 – 2.500 doların oldukça üzerinde olabilir.”
Örneğin Bank of America, yıl için 2.500 dolar bekliyor. Altın fiyatları Şubat ortasından bu yana 1.804 dolardan başlayarak yükselişe geçti.
GEÇEN HAFTA NEDEN TARİHİ ZİRVE OLDU?
Geçen haftaki etkinliğin nedeni; ABD Merkez Bankası’nın hafta ortasında 25 baz puanlık faiz artırımına gitmesine rağmen para politikası sıkılaştırma programında sona gelindiği mesajı verildi. Faiz oranlarını artıran Avrupa Merkez Bankası (ECB) da bu yönde bir açıklama yaptı.
FED, son kararıyla Mart 2022’den bu yana 10’uncu kez faiz artırımına giderek faiz oranlarını yüzde 5,00-5,25 aralığına yükseltti. Bu oran son 16 yılın en yüksek faiz oranı olarak kaydedilirken, FED faiz artırımlarının sona ermiş olabileceğinin sinyallerini verdi. FED’in açıklamalarını pahalıya mal eden piyasa, daha fazla faiz artışı beklemediği için faiz indirimlerinin bir süre sonra kademeli olarak başlayacağını öngörüyor. Bu iyi bir gelişme…
Öte yandan ABD’de bölgesel bankacılık krizi devam ediyor ve birçok küçük bankanın hisseleri hızla değer kaybediyor. Özellikle California merkezli PacWest Bank, Tennessee merkezli First Horizon, Phoenix merkezli Western Alliance Bank’ın hisseleri yüzde 40-50 oranında gerilerken, sürece zaman zaman orta verildi.
Bu gelişmeler nedeniyle altının onsu Perşembe günü tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 2.085$’ı gördü.
YÜKSELİŞ DEVAM EDECEK Mİ?
Öte yandan Cuma günkü düşüşün nedeni işsizlik bilgilerinin beklentilerden iyi gelmesi oldu. Nisan ayında ABD’de tarım dışı istihdam 253 bin kişi arttı. Beklenti 180 bindi. Ülke genelinde işsizlik oranı da yüzde 3,4 ile 1969’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi. Bu sakinlik beklentisinin soğumasına neden oldu. Borsalar yükseldi. Dow Jones 540 puan yükseldi ancak haftayı yüzde 1,5 kayıpla kapattı.
Bunun üzerine bir ons altın bir günde yüzde 1,5 düşerek haftayı 2.024,80 dolardan kapattı. Uzmanlar bu düşüşü süreksiz olarak değerlendiriyor ve altının tekrar yükselebileceğini ve tarihi zirveleri test edebileceğini savunuyor.
